చీ చీ నరుల దేఁటి జీవనము కాచుకొని హరి నీవే కరుణింతు గాకా [ Chi chi naruladeti jeevanamu]

//ప// చీ చీ నరుల దేఁటి జీవనము
కాచుకొని హరి నీవే కరుణింతు గాకా      // చీ చీ//

//చ// అడవిలో మృగజాతియైనఁ గావచ్చుఁ గాక
వడి నితరులఁ గొలువంగ వచ్చునా
వుడివోని పక్షియై వుండనైనా వచ్చుఁ గాక
విడువ కెవ్వరినైనా వేడవచ్చునా      //చీ చీ //

//చ// పసురమై వెరలేని పాటువడవచ్చుఁ గాక
కసటు వొరులఁ బొగడఁగావచ్చునా
వుసురు మానై పుట్టివుండనైనావచ్చు గాక
దెసల నెక్కడనైనా దిరుగవచ్చునా   //చీ చీ //

//చ// యెమ్మెల పుణ్యాలు సేసి యిల నేలవచ్చుఁగాక
కమ్మి హరిదాసుఁడు గావచ్చునా
నెమ్మది శ్రీవేంకటేశ నీచిత్తమేకాక
దొమ్ములకర్మము లివి తోయవచ్చునా  //చీ చీ //

ముఖ్యపదాల అర్ధం:
కాచు= రక్షించు
వుడివోని పక్షి= ఆకలి తీరని పక్షి 
పసురము= పశువు
కసటు= పాపము
ఒరులు= ఇతరులు
ఉసురు= జీవము, బలమైన
దెసల= వైపు (ఇరు దెసల= రెండు వైపుల)
యెమ్మెల=లెక్ఖలేనన్ని 
ఇల= భూమి
కమ్మి= బాగైన, గొప్పైన
దొమ్ముల=పోగై ఉన్న
చిత్తము= మది, సంతోషము  

భావం:
పూర్వం రాజాశ్రయం కోసం పండితులు అనేక పాట్లు పడుతూ వారు రాసిన కావ్యాలను, సంకీర్తనలను రాజులకు వినిపిస్తూ, వారి దయపై బ్రతికేవారు. అన్నమయ్య ఎన్నడూ రాజులను పొగడలేదు, వారి ఇచ్చే సంపద కోసం ఆశపడలేదు. ఆయన సంకీర్తనలన్ని వేంకటేశ్వరుని పైనే. ఈ సంకీర్తనలో విద్యను అమ్ముకునే వారిని ఉద్దేశించి అన్నమయ్య ఇలా అంటున్నారు.
  
//ప// చీ చీ..ఈ జనులది ఏం బ్రతుకు?. ఓ హరీ! వారిని నీవే కనిపెట్టుకుని ఉండి కరుణింతు గాక.

//చ// అడవిలో తిరిగే లేడియైనా కావచ్చు గాక. కానీ, మనిషిగా పుట్టి పరులను పూజించవచ్చునా? (లేడి అన్ని కౄరమృగాలకూ లోకువ. అది చంపవద్దని ఏ మృగాన్నీ కోరుకోదు. కేవలం తప్పించుకోడానికి మాత్రమే ప్రయత్నిస్తుంది. కానీ, మనిషి బలవంతునికి దాసోహం అంటాడు. ఇటువంటి మనిషి కన్నా ఆ జంతువే మేలంటున్నారన్నమయ్య) 
ఆకలి తీరని పక్షిగానైనా ఉండచ్చు గాక, కానీ, తిండి గింజలకోసం ఇతరులని అంత ప్రాధేయపడవచ్చునా? (పక్షి తనంతట తాను ఆహారం సంపాదించుకుంటుంది. తిండి దొరక్కపోతే పస్తులుంటుంది కానీ, ఇతర పక్షులను తిండి గింజలకోసం ప్రాధేయపడదు. కానీ, మనిషి తిండి కోసం అడుక్కుంటాడు. ఇటువ్ంటొ మనుష్యుల కన్నా పక్షులే మిన్న అంటున్నారన్నమయ్య)

//చ// పశువై కష్టమైన చాకిరీ చేయచ్చు కానీ, పాపపు జనులను పొగడవచ్చునా? (యజమాని కొరడాలతో కొట్టినా పశువు ఎదురు తిరగకుండా చాకిరీ చేస్తుంది. కానీ, మనిషి పాపిష్టి వాళ్ళు కష్టపెట్టకుండా వాళ్ళని పొగుడుతూ పబ్బం గడుపుకుంటాడని అంటున్నారన్నమయ్య)
బలమైన చెట్టు మాను గా ఐనా పుట్టి ఉండవచ్చు గాక, కానీ, అన్ని దిక్కులూ అలా తిరుగవచ్చునా? (చెట్టు మాను అది పుట్టిన చోటే ఉండి పెరుగుతుంది. కానీ, మనిషి బ్రతకడానికి చీ చీ అనిపించుకుంటూ అన్ని దిక్కులూ తిరుగుతూ ఆనేక గుమ్మాలు ఎక్కుతూ, దిగుతూ ఉన్నాడు.)

//చ// లెక్ఖలేనన్ని పుణ్యాలు చేసి ఈ భూమిని పాలించవచ్చు గాక, కానీ గొప్ప హరిదాసుడు మాత్రం కాలేడు. శ్రీవేంకటేశ్వరా! ఇవన్నీ నీవు మాతో ఆడే ఆనందపు ఆటలు. పెద్ద రాశిగా ఉన్న పూర్వ జన్మల కర్మలు అనుభవిస్తున్నాం గానీ, కాదని తోసివేయగలమా!